- Ντελονέ, Ρομπέρ
- (Robert Delaunay, Παρίσι 1855 – Μονπελιέ 1941). Γάλλος ζωγράφος. ΄Αρχισε το 1904 την ατομική του δραστηριότητα με έργα εμπνευσμένα διαδοχικά από τον νέο - ιμπρεσιονισμό, από τον τελώνη Ρουσό, από τον Σεζάν και από τους κυβιστές, φτάνοντας στη διάλυση του χρώματος μέσα από πλατιές και επίπεδες χρωματικές ζώνες. Ως θέματα της ζωγραφικής του επέλεξε δύο χαρακτηριστικά παρισινά κτίρια, τον πύργο του Άιφελ και τη γοτθική εκκλησία του Αγίου Σεβερίνου. Στα πρώτα,ωστόσο, έργα της σειράς αυτής δεν κατόρθωσε να κυριαρχήσει στην κυβιστική διάλυση, η οποία όμως επικράτησε στο έργο του από το 1910 και ύστερα, ιδιαίτερα στους πίνακες με τον πύργο του Άιφελ. Συγκρινόμενη με την αναλυτική τεχνική του Μπρακ ή του Πικάσο, η τεχνική του παρουσιάζει την τάση να προσδώσει στο έργο, εκτός από την κυριαρχία του φωτός - χρώματος, έναν αποφασιστικότερο δυναμικό παράγοντα που θα οδηγούσε στη σκέψη μιας φουτουριστικής επίδρασης, αν και τότε δεν υπήρχε παρά μόνο το μανιφέστο του Μαρινέτι (δημοσιεύτηκε στο Παρίσι το 1909). Η αυξανόμενη χρωματιστική διάθεση είναι φανερή όχι τόσο στην περίφημη Πόλη του Παρισιού, (μεγάλη αλληγορική σύνθεση, εμπνευσμένη από τη γαλλική πρωτεύουσα) που παρουσιάστηκε το 1912 στο Σαλόν των Ανεξάρτητων, όσο στη σειρά των Παραθύρων και ιδιαίτερα στους Δίσκους και στις Κοσμικές κυκλικές μορφές, όπου εξαφανίζονται οι αντικειμενικές προφάσεις για να αντικατασταθούν από μια χρωματική μουσική αρμονία. Με τους πίνακες αυτούς, που για τον μουσικό τους χαρακτήρα έκαναν τον Γκιγιόμ Απολινέρ να μιλήσει για «ορφικό κυβισμό» και που είχαν σημαντική επίδραση στη μεταγενέστερη τέχνη, κυρίως στη Γερμανία στο περιβάλλον του Blaue Reiter, ο καλλιτέχνης φτάνει σε μια τέχνη ήδη εντελώς αφηρημένη. Ωστόσο ο Ν., αντίθετα από το Βασίλι Καντίνσκι ή τον Πιετ Μόντριαν, δεν περιορίστηκε αποκλειστικά στην αφαίρεση, αλλά ζωγράφιζε παράλληλα και άλλα έργα εμπνευσμένα από τα γεγονότα της σύγχρονης ζωής, όπως την περίφημη Προσφορά στον Μπλεριό του 1914, με την οποία θέλησε να τιμήσει τις πρώτες επιτυχίες της αεροναυτικής. Έχει επίσης φιλοτεχνήσει και έργα καθαρά αφηρημένης τέχνης.
«Αυτοπροσωπογραφία αρ. 42» (1909). Ο ζωγράφος πλησίασε τον κυβισμό, εμπνεόμενος από τα πρώτα κυβιστικά έργα των Μπρακ και Πικάσο. Η ελεύθερη και αισθησιακή χρήση του χρώματος αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της τέχνης του (Παρίσι, Συλλογή Σόνιας Ντελωναί).
Dictionary of Greek. 2013.